در این نوشته از اشتباهات رایج پیانیست‌های تازه‌کار در نواختن پیانو برایتان می‌گوییم، البته بسیاری از پیانیست‌های حرفه‌ای هم ممکن است این اشتباهات را انجام دهند. اگر به تازگی شروع به آموختن پیانو کرده‌اید، آگاهی از اشتباهاتی که پیانیست‌های مبتدی مرتکب می‌شوند، بسیار مهم و ضروری است. اغلب اوقات، هنرجویان در مقایسه با هیجانشان، پیشرفت بسیار کندی در یادگیری نواختن پیانو دارند، چرا که اشتباهاتی مرتکب می‌شوند که زمان ارزشمندشان را تلف می‌کند. به خاطر داشتن این نکات، می‌تواند شما را سریع‌تر به هدف‌تان برساند.
نواختن سریع
این مهم‌ترین مشکلی است که در بین پیانیست‌های تازه‌کار وجود دارد. نواختن پیانو، مسابقه سرعت نیست. دلیلی که خیلی از پیانیست‌ها، حتی برخی از باتجربه‌هایشان، می‌خواهند پیانو را سریع بنوازند اینست که آنچه می‌نوازند را مانند یک ترک موسیقی درست و حسابی بشنوند. این خواسته کاملاً طبیعی است، همین الان هم احتمالاً روی قطعه‌ای کار می‌کنید که آن را دوست دارید و می‌خواهید هر چه سریع‌تر از نواختن آن لذت ببرید. به محض اینکه یک هنرجو شروع به کار بر روی یک قطعه موسیقی می‌کند، آن را در گام نهایی می‌نوازد که اصلاً خوب نیست! شما هنوز نوت‌ها را یاد نگرفته‌اید پس وقتی که سریع می‌نوازید، مرتکب اشتباهاتی خواهید شد. چه بخواهید، چه نخواهید حافظه عضلات شما برنامه‌ریزی می‌شوند و تغییر آن بعداً دشوار خواهد بود. بعد از اینکه قطعه را به صورت کامل نواختید، به آموزشگاه می‌روید و استاد بهتان خواهد گفت که آهسته بنوازید! شاید بتوانید با تمرکز زیاد مدت اندکی آهسته بنوازید، ولی عملاً حافظه عضلانی‌تان را برای گام سریع پایه‌ریزی کرده‌اید و این به احتمال زیاد به ضرر شما خواهد بود.
تلاش‌های بعدی برای برنامه‌ریزی مجدد این حافظه عضلانی مثل ترک عادت بد است، که موجب مرض می‌شود! شاید شما هرگز سرعت نواختنتان را کم نکنید و استاد مجبور شود بهتان صحیح نواختن را بیاموزد، درحالیکه شما آن را سریع می‌نوازید. ممکن است احساس‌تان این باشد که چه سریع قطعه را یاد گرفتید، ولی عملاً بسیاری از ریزهکاریهای نواختن آن قطعه و کلاً ساز پیانو را از دست بدهید. زمانی که یک قطعه را شروع می‌کنید، تمرین آن باید به اندازه‌ای آهسته باشد که در آن امکان اشتباه وجود نداشته باشد. این را «سرعت بدون اشتباه» می نامند. اگر با ریتم کند تمرین کنید متوجه خواهید شد که آن قطعه را هم بهتر یاد می‌گیرید و سریع تر تمام می‌کنید.
عدم نواختن موسیقی واقعی
منظور اینست که نواختن شما شبیه موسیقی باشد، شامل هر چه که به نت‌ها و ریتم‌ها مرتبط است. همان‌طور که گفتیم، نواختن سریع می تواند منجر به از دست رفتن این ریزهکاریهای ظریف موسیقی گردد. طبیعتاً ممکن است یک نوازنده مبتدی پیانو توجه زیادی به این جزئیات نداشته باشد، با اینکه به هر حال موسیقی گوش می‌دهند. آیا تا به حال واقعاً بر روی این تمرکز کرده اید که صدای زیر و بمی که می‌نوازید چگونه است؟ اینکه اوج هر نوت از نوت قبلی بلندتر است یا اینکه تنها صدای چند نوت آخر بلندتر است؟ نواختن منقطع به این معنی نیست که تا جایی که می توانید کوتاه بنوازید، معنی آن این است که کافی است شما بریده بریده بنوازید. آیا در پایان هر قطعه دستتان را بر می‌دارید؟ باید از همان ابتدا روی هر چیزی تمرکز کنید، با این کار حافظه عضلانی خوبی را پایه ریزی می‌کنید که کم‌تر نیاز به اصلاح خواهد داشت.
انتظار یک شبه استاد شدن
چرا شروع به پیانو نواختن کردید؟ مسلماً به خاطر نواختن نت‌ها و موسیقی‌های ساده نبوده است. ولی هر زمانی که شروع کنید، این‌ها تنها موسیقی‌هایی خواهند بود که شما خواهید نواخت. اول باید یاد بگیرید که موسیقی را بخوانید. در واقع، زمانی که این کار را یاد یگیرید، خواندن نت‌ها یکی از آسان‌ترین بخش‌های نواختن پیانو خواهد بود. اگر قادر به خواندن موسیقی نباشید، بسیاری از دیگر جنبه‌های نواختن نیز برایتان سخت خواهد شد. در مقایسه با توانایی خواندن نت‌های موسیقی، دستان شما با سختی بیشتری توانایی نواختن موسیقی را یاد می‌گیرند. از روش‌هایی که برای یادگیری پیانو مرسوم است، یادگیری برحسب عادت است. پیانیست‌ها فقط آنچه را که دیگران نواخته‌اند را به طور دقیق کپی می‌کنند. اگر قبلاً این کار را تجربه کرده باشید، ممکن است این که زیاد دشوار نبوده برایتان جذاب بوده باشد. شما با این روش می‌توانید نواختن پیانو را سریع یاد بگیرید. ولی این روش مشکلات خودش را دارد. روش بدی برای آموزش محسوب نمی شود، ولی کامل نیست. اگر یادگیری‌تان تنها برحسب عادت باشد، برای اینکه بخواهید چیز جدیدی یاد بگیرید، باید یا همیشه یک نفر را پیش خود بنشانید یا یک ویدئو تماشا کنید. پس حتما باید خواندن نت‌ها را یاد بگیرید. این یعنی صرف زمان بیشتر و دیرتر رسیدن به فاز لذت بردن از نواختن موسیقی، ولی روش اصولی یادگیری پیانو همین است و مطمئن باشید با پشتکار و حوصله کافی در این روش، شما هم استاد خواهید شد.
تمرین ناکافی و ناپیوسته
اگر قصد ندارید که زیاد تمرین کنید، پس پیشرفت سریعی هم نخواهید داشت. آیا می‌دانستید که بسیاری از پیانیست‌های حرفه‌ای روزانه بالای ۴ ساعت تمرین می‌کنند؟ آیا می‌توانید به این اندازه تمرین کنید؟ با توجه به درگیری‌ها و مشغله‌های زندگی و اینکه احتمالا علاقه‌مند نیستید که موسیقی را به عنوان یک شغل انتخاب کنید، شما این مدت فرصت آزاد در روز را ندارید. ولی تا اندازه‌ای که می توانید تمرین کنید، حتی اگر فقط ۱۵ دقیقه طول بکشد. مهم‌ترین بخش یادگیری پیانو، پیوستگی آن است. تمرین به مدت ۲ ساعت در یک روز از هفته نسبت به تمرین به مدت ۱۵ دقیقه در هفت روز هفته، تاثیر بسیار کمتری خواهد داشت. ذهن شما نیازمند پردازش و درک چیزهایی است در حال یادگیری‌شان هستید و این کار را در زمانی که خواب هستید انجام می دهد. اگر هر روز تمرین کنید، ذهن شما هر روز حافظه مربوط به نواختن را تقویت خواهد کرد و این به مراتب از جلسات تمرین منقطع کارآمد‌تر خواهد بود.
اجرا نکردن
اگر قرار است که هیچوقت برنامه‌ای اجرا نکنید، چرا پیانو نواختن را یاد می‌گیرید؟ اجرا باید بخشی از آموزش شما باشد. اگر اجرایی دارید که باید برای آن آماده شوید، در طی تمرین برای آن سخت‌تر کار می‌کنید. همواره هدفی در ذهن خواهید داشت. از همین الان می‌توانید اجرا کنید. حتی اگر دارید روی یک قطعه ساده کار می کنید، آن قطعه را برای خانواده و یا دوستانتان بنوازید. اگر استادتان از شما در تک نوازی‌ها استفاده نمی کند، برنامه‌ریزی‌هایی را در خانه انجام دهید که مردم بتوانند بیایند و نواختن شما را گوش دهند. همیشه می باید به سمت اجرا پیش بروید، همیشه.
نواختن موسیقی بسیار دشوار و یا بسیار ساده
برخی از اساتید ممکن است طرفدار به چالش کشیدن هنرجو با موسیقی‌های دشوار باشند. برای انجام اینکار، توجه به شخصیت هنرجو مهم است. اگر شما از آن دسته افرادی هستید که در زمان به چالش کشیده شدن، زود تسلیم می‌شوید، بهتر است که از نواختن موسیقی که قادر به یادگیری سریع آن نیستید، دوری کنید. همچنین، نواختن موسیقی که بسیار آسان است می‌تواند مشکلات و مسائل مشابهی را ایجاد کند. اگر به چالش کشیده نشوید، پیشرفت نخواهید کرد. در زمان شروع، نواختن موسیقی ساده برایتان مفید خواهد بود. ولی اگر یک هفته طول می‌کشد که قطعه ساده‌ای را یاد بگیرید، به این معنی نیست که برایتان سخت بوده است. این شما هستید که باید خودتان را به چالش بکشید.
استفاده زیاد از پدال
بیشتر منظور پدال سمت راست است، که نت‌های نواخته شده را تا زمانی که آن را رها کنید، ثابت نگه می دارد. پایین نگه داشتن تمام وقت این پدال می‌تواند واقعاً وسوسه کننده باشد. از آنجایی که بسیاری از کلید‌ها ممکن است با هم فرشده می‌شوند، این پدال نواختن‌های نامرتب را می‌تواند پنهان کند. ولی یک موسیقی‌دان باتجربه به راحتی می‌تواند متوجه این تقلب شما بشود. اگر اشتباهات شما بخاطر استفاده زیاد از پدال مخفی شوند و شما اشتباه هایتان را نشنوید، چطور می‌خواهید آن‌ها را اصلاح کنید؟ پس زمانی که به تکنیک خود شک دارید، بدون پدال تمرین کنید.
نواختن به جای تمرین
باید تفاوت بین نواختن و تمرین را بدانید. زمانی که می‌نوازید، سرگرم هستید. اغلب با سرعتی مناسب از ابتدا شروع به نواختن می‌کنید و تا پایان یا حداقل تا جایی که بلد هستید، می‌نوازید. ولی قرار نیست با نواختن، پیشرفت کنید. تمرین کردن عبارت است از کار مداوم بر روی بخش‌های کوچک. تلاشی است برای درک آنچه که موسیقی انجام می‌دهد و به حافظه سپردن آن از ابتدا. تمرین بر روی گروه‌های کوچک نت‌ها کار می‌کند تا تکنیک‌ها را یاد بگیرید. بر روی قسمت‌هایی کار می کند که هنوز آن‌ها را نمی‌دانید. تمرین کردن به اندازه نواختن لذت بخش نیست، اما عملاً به پیشرفت شما کمک شایانی می‌کند.
عدم توجه به استفاده از انگشت‌ها
استفاده از انگشتان بسیار حائز اهمیت است. نویسندگان کتاب‌های آموزش پیانو تلاش فراوانی انجام داده اند تا استفاده از انگشتان را به شما آموزش دهند. برای بیشتر بخش‌ها باید از آن دستور استفاده از انگشتان را رعایت کنید. فقط اگر استاد شما تصمیم گرفت که تغییر در استفاده از انگشتان مشکلی ندارد، انجامش دهید. اما دستان هرفرد با دیگری متفاوت است، درست است؟ راستش رو بخواهید، این‌طور نیست! شما ۵ انگشت دارید، یک شست در سمت مخالف و انگشتان ضعیف چهارم و پنجم. همه همین‌طور هستند. ممکن است دست شما از دست من بزرگتر باشد، اما در بیشتر بخش‌ها استفاده از انگشتان ما مشابه است. تا زمانی که به تکنیک‌های گفته شده مسلط نشده‌اید، سعی در تغییر استفاده از انگشت‌هایتان نکنید.
استفاده نکردن از مترونوم
آیا از مترونوم استفاده می‌کنید؟ باید همیشه از آن استفاده کنید. مطالعات نشان می‌دهند که تمرین با مترونوم نه تنها به بهبود ریتم و تمپو کمک می‌کند، بلکه منجر به بهبود تکنیک هم می‌شود. تمرین با مترونوم شما را به موسیقی‌دان بهتری تبدیل خواهد کرد. اگر نت‌ها را کاملاً به خوبی یاد گرفته‌اید، گام بعدی استفاده از مترونوم است. ممکن است اول دشوار باشد، ولی سرانجام به تیک تیک دائمی آن در گوش‌تان عادت خواهید کرد.
آموزش مناسب ندیدن
فکر می‌کنید که می‌توانید خودتان نواختن پیانو را یاد بگیرید؟ آموزشگاه‌ها ممکن است گران باشند (که نیستند) و شما بدون هیچ کمکی شاید بتوانید موارد پایه را یاد بگیرید. اما آنچه که در نهایت دستگیرتان می‌شود، به وجود آمدن بسیاری از عادت‌های بد است. ممکن است که با تکنیک‌های انگشت اشتباه بنوازید یا به فرم بدنی را عادت کنید که منجر به مصدومیت شما گردد. ترک چنین عادت‌های بدی، نیازمند زمان بسیار طولانی است. با آموزش دیدن شما از ایجاد این عادت‌ها کلاً دوری خواهید کرد.
نشمردن
اگر در حال نواختن موسیقی هستید که قبلاً آن را گوش داده اید، ممکن است این طور تصور کنید که نیازی به شمردن ریتم‌ها ندارید. ولی توصیه ما به شما اینست که: بشمارید، بشمارید، بشمارید! اگر فقط با گوش‌تان در حال نواختن ریتم هستید، تقریباً می‌توان با اطمینان گفت که آن قطعه را درست نمی‌نوازید. شاید یک نت را به اندازه کافی نگه ندارید یا ممکن است تمامی توقف‌ها غیرحرفه‌ای شکل بگیرند و این گونه احساس شود که سکوت زیادی حکمفرماست. باید همه را بشمارید. شما ممکن است متوجه نشوید، ولی افراد دیگر خواهند شد. این یکی از مهم‌ترین دلایلی است که نواختن مبتدیان، غیر حرفه‌ای به گوش می‌رسد. موسیقی ساده‌ای که توسط یک مبتدی نواخته می‌شود نسبت به موسیقی ساده‌ای که توسط یک پیانیست حرفه‌ای نواخته می شود، بسیار متفاوت هستند. یکی از مهم‌ترین دلایل این، توجه به جزئیات و ریتم است. زمانی که می‌شمرید، موسیقی شما بهتر به گوش خواهد آمد. ولی مجبور نیستید که برای همیشه بشمرید. فقط زمانی که شروع به یادگیری یک قطعه می‌کنید و حداقل به مدت چند روزی بشمرید. با این کار ریتم را درونی‌سازی خواهید کرد. ریتم به حافظه عضلانی تبدیل خواهد شد و دیگر نیازی به شمردن نخواهید داشت.
ضبط نکردن اجرای خود
احتمالاً به عنوان یک مبتدی به نواختن خودتان گوش نمی‌دهید. این مهارتی است که توسعه آن بسیار سخت است. شاید هم اینکار را انجام می‌دهید، ولی به طرز منتقدانه به آن گوش نمی‌دهید. باید دقت کنید که ریتم‌تان تا چه اندازه‌ای اشتباه است، سرعت‌تان مناسب است یا خیر یا چگونه گام‌تان را تغییر می‌دهید. باید بدانید اشتباهاتتان کجاست تا بتوانید آن‌ها را اصلاح کنید. به منظور انجام این کار باید به طور مرتب نواختن خود را ضبط کنید.
نشان ندادن اینکه موسیقی را با همه بدنتان حس می‌کنید.
تابحال نواختن پیانیست‌های حرفه‌ای را دیده‌اید؟ گوی موسیقی را با همه وجود درک می‌کنند. توجه به نحوه نواختن آن‌ها ممکن است به شما کمک کند تا بهتر بنوازید ولی کافی نیست. مخاطب شما وقتی شما را ببیند، هم ممکن است تحت تأثیر موسیقی‌تان قرار بگیرد و هم تحت تأثیر حرکات شما. کنترل حرکات هنگام نواختن از مهارت‌هایی است که کم‌تر به آن پرداخته می‌شود، ولی ما اعتقاد داریم که هر نوازنده‌ای باید به آن مسلط شود.
آنچه مطالعه کردید، اشتباهاتی بود که معمولاً پیانیست‌های تازه‌کار مرتکب آن می‌شوند. در آموزشگاه موسیقی آبی‌رود، ما به شما کمک می‌کنیم که از این اشتباهات دوری کنید. یادگیری سازی به پیچیدگی پیانو، نیاز به تمرین و ممارست دارد و داشتن همراهی دلسوز. با ما تماس بگیرید.